14_dokter Oskam

Huisartsenpraktijk en woning van dokter en verzetsman Izaäk Oskam

Voormalige woning van dokter I.J. Oskam, alias Parcival, huisarts, verzetsman, componist en pianist en cultuurkenner en -promotor en zijn echtgenote, alias Hombre. Onder dokter Oskam was hier een zeer belangrijk inlichtingen-centrum van Oost-Nederland gevestigd (van de Raad van Verzet en NBS). Ook de verzetsgroep Salland kwam hier vaak bijeen voor overleg.
Hier werd tevens het verzet in Oost-Nederland gecoördineerd, de bevrijding voorbereid en was er geregeld contact met de leiding van het Nederlandse verzet in Londen. Daarbij werden berichten verzonden en ontvangen vanaf de zolderkamer van Frits Haselhoff aan de Hoofdstraat, commandant van de verzetsgroep Vroomshoop van de NBS.
De Duitsers hadden dat niet bij deze huisarts vermoed. Toch belandde hij door verraad in het Huis van Bewaring in Almelo, maar hij slaagde erin dat te overleven.
Dokter Oskam was tevens actief als civiel officier van de BS-groep in de gemeente Den Ham. Direct na de bevrijding tot en met 5 augustus 1945 bestond – behalve uit dokter Oskam – de plaatselijke staf van de NBS in Vroomshoop uit Frits Haselhoff (plaatselijk commandant), Sjouke Gerrits (waarnemend plaatselijk troepencommandant) en Levert Schuurman (plaatselijk verzorgingsofficier).

Parcival en Hombre

Dokter Izaäk Oskam was behalve een verzetsman ook een erkend muziekkenner en cultuurkenner van allure. Hij componeerde vele stukken, speelde piano en stond aan de wieg van de ontwikkeling van het volkstoneel in Vroomshoop. Zijn charme, talenkennis en culturele ontwikkeling kwam hem ook van pas in het huis van bewaring aan de Bornsestraat in Almelo. De Duitsers zagen in hem een bekwame gevangenisarts en hadden niet door dat ze een belangrijk pion van het verzets- en inlichtingenwerk in hun midden hadden.


Zo kon Izaäk Oskam de oorlog overleven. Dat in tegenstelling tot de bekende verzetsmensen Nico Bergsteyn en Ben Buunk, die samen met dokter Oskam in de huisartsenpraktijk in Vroomshoop op 10 februari 1945 werden gearresteerd. Het kwam tot een vuurgevecht met de Sicherheitsdienst, waarbij Nico Bergsteyn gewond raakte. Zowel Ben Buunk als Nico Bergsteyn zijn later gefusilleerd. De aanwezige zend- en ontvangst apparatuur is bij de overval op 10 februari 1945 nog net in veiligheid gesteld door doktersassistente Margje Kok achter de keldertrap, een ingenieus kunststukje van timmerman van der Kolk.


Izaäk Oskam ontleende de schuilnaam Percival uit de Keltische legende over de Britse koning Arthur, die hij als ridder terzijde stond. De lokale verzetscommandant Frits Haselhoff fungeerde daarbij als Arthur. Dokter Oskam is vanwege zijn verzetswerk onderscheiden met een hoge Belgische onderscheiding: ridder in de Kromorde. Hij vertrok met zijn echtgenote naar Bilthoven en is op 65-jarige leeftijd op 17 augustus 1962 overleden. Voor verdere bijzonderheden; zie het boek Bericht voor Groote Jan.